Μια "πλασματική" διαδρομή

Αν γινόταν αυτή τη στιγμή ένα γκάλοπ σε ένα εκατομμύριο Έλληνες για να απαντήσουν "τις πταίει;" η πλειοψηφία θα θεωρούσε ως υπαίτιους της παρούσας κρίσης τις εκάστοτε κυβερνήσεις, τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους, τους Γερμανούς, τους αλλοδαπούς, το μνημόνιο, την τρόικα, τους Ολυμπιακούς αγώνες, την Goldman Sachs, τους καναλάρχες, το παρακράτος, το Χρηματιστήριο και τις τράπεζες. Είναι όμως αυτή, η μόνη και αληθινή οπτική για τα πράγματα; Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά για να δούμε τι ακριβώς συνέβη τα τελευταία χρόνια και ειδικά από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το κάθε κράτος, στις αρχές κάθε χρόνου ξεκινάει να εφαρμόσει με τον καλύτερο τρόπο ένα ψηφισμένο προϋπολογισμό με απώτερο σκοπό να ισοσκελίσει τα έξοδα ( π.χ. δημοσιονομικές δαπάνες) με τα έσοδα (π.χ.φόροι). Προφανώς, το να επιτευχθεί ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο καθώς από την φάση της κατάρτισής του, περιλαμβάνει εκτιμήσεις τόσο για την εξέλιξη των εσόδων, όσο και για την εξέλιξη των εξόδων, πράγμα που τον καθιστά εκ φύσεως υποκειμενικό στόχο και όχι αντικειμενικό. Το λέει άλλωστε και η ίδια η λέξη "προ + υπολογίζω".

Δεν θα ήθελα με το παρόν άρθρο, να εξηγήσω την θεωρητική και πρακτική έννοια ενός "κρατικού προϋπολογισμού", καθώς δεν είναι αυτός ο στόχος μου, αλλά να βάλω μια απλή βάση για τις ακόλουθες σκέψεις μου.

Ας παραδεχτούμε λοιπόν, ότι την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα βρισκόταν σε "ανάπτυξη" και ότι ποτέ μέχρι και το 2009 δεν είχε (αναφερθεί) πρόβλημα με τα έσοδά της και τα έξοδά της. Ανάπτυξη όμως σημαίνει ότι οι δημοσιονομικές δαπάνες για επενδύσεις θα έπρεπε να είχαν αυξηθεί, ενώ αντιστοίχως τα έσοδα από τις ιδιωτικές επενδύσεις μέσω των φόρων θα έπρεπε να είχαν πάρει την ανιούσα, δεδομένης της ανοιχτής κάνουλας του δανεισμού από τις τράπεζες. Έγινε όμως έτσι;

Φυσικά και "ΌΧΙ". Όλα τα υποτιθέμενα και κατ'ονομασία "μεγάλα" έργα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, έγιναν με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρατηρήστε τους αυτοκινητόδρομους, τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ, τα μουσεία, οι αναπλάσεις χώρων και άλλα, έγιναν με χρήματα από τα πακέτα Ντελόρ, ΕΣΠΑ, ΠΕΠ ή όπως αλλιώς τα ονόμασαν. Και είναι πολύ εύκολο να τα παρατηρήσετε καθώς υπάρχουν παντού ταμπέλες που μας ενημερώνουν για αυτά. Στις περισσότερες των περιπτώσεων η κρατική συμμετοχή έφτανε στο 25% και η Ευρωπαίοι "Φίλοι" μας μας πριμοδοτούσαν το υπόλοιπο 75%.

Αντιστοίχως, πολλά χρήματα δόθηκαν σε ιδιωτικές επενδύσεις. Ξεκινώντας από τον Τουρισμό για την ίδρυση ξενοδοχειακών μονάδων και στη συνέχεια στους αγρότες για την καλλιέργεια αγροτικών αγαθών, σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών για να αναπτύξουν δίκτυα με οπτικές ίνες και σε δεκάδες άλλους κλάδους της εγχώριας αγοράς. Και πάλι όμως με χρήματα από Ευρωπαϊκά Επιδοτούμενα Προγράμματα και με πολύ μικρή κρατική συμμετοχή. Παράλληλα, υπήρχαν και οι υπερτιμολογήσεις των εκάστοτε επιδοτούμενων προϊόντων - υπηρεσιών, η καλπάζουσα φοροδιαφυγή και η παντελής έλλειψη ελέγχου του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος.

Οι Έλληνες εκείνα τα χρόνια, βλέπαμε να υλοποιούνται έργα, δρόμοι, αεροδρόμια, να κυκλοφορεί άπλετο χρήμα στην ελληνική αγορά, να ανοίγει το ένα μαγαζί μετά το άλλο. Αλλά δυστυχώς όλα αυτά ήταν πλασματικά. Δεν έγιναν με στέρεη βάση και όπως όλοι που φτάνουν απότομα στις κορυφές, απότομα γκρεμίζονται κιόλας.

Τα παραπάνω αποτέλεσαν το εκρηκτικό κοκτέιλ το οποίο οδήγησε στην έκρηξη του 2010 με συνέπειες οι οποίες δεν έχουν ακόμα καταγραφεί στην ολότητά τους, στο εγχώριο ιστορικό γίγνεσθαι.