Ο μαύρος κύκνος με το όνομα "Greece"

Διαβάζω το βιβλίο του Nassim Nicholas Taleb, "ο Μαύρος Κύκνος". Η πρώτη αλήθεια είναι ότι το διαβάζω για δεύτερη φορά (είναι κάτι που συνηθίζω να κάνω με τα βιβλία που αναλύουν το παρόν με την χρήση γεγονότων του παρελθόντος) και η δεύτερη αλήθεια είναι ότι μου προκαλεί εντελώς διαφορετικές εικόνες από την πρώτη μου αναγνωση. Την πρώτη φορα που το μελέτησα δεν είχε ξεκινήσει η "τεxνητή" και "διαφαινόμενη" παγκόσμια οικονομική κρίση, ενώ τώρα βρισκόμαστε εν μέσω της κρίσεως για κάποιους, ή στο τέλος αυτής σύμφωνα με κάποιους άλλους.

Για όσους δεν έχουν μελετήσει το βιβλίο του, να αναφέρω πως το βασικό του στοιχείο είναι η ανάλυση της "αβεβαιότητας". Η βασική του πεποίθηση είναι, ότι τα πράγματα γύρω μας είναι όλα κοινά μέχρι την πραγματοποίηση ενός απροσδιόριστου "σοκ" ικανού να επιφέρει αλλαγές σε μεγάλη κλίμακα. Ορμώμενος λοιπόν από την "αβεβαιότητα" που πραγματεύεται στο βιβλίο του ο Taleb, παρατηρώ πόσο μεγάλη είναι η καθοδήγηση των πραγμάτων στην σύγχρονη πραγματικότητα, τόσο μεγάλη μάλιστα που η εμφάνιση ενός τέτοιου φαινομένου εκτός από αναμενόμενο γεγονός τείνει να γίνει εργαλείο στα χέρια αυτών που θέλουν να αλλάξουν τον ρου της ιστορίας.

Ας δούμε τα πραγματα πιο σφαιρικά λοιπόν. Η ιστορία κυλούσε ομαλά, η ανεπτυγμένη Ευρώπη αναπτυσσόταν περαιτέρω, η Αμερική προσπαθούσε να ανακάμψει από την χρηματοπιστωτική κρίση που προκάλεσαν τα "credit derivatives" και τα "subprime loans", ενώ είχε να αντιμετωπίσει την διόγκωση του τεράστιου ελλείμματός της, οι αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Κίνα, Ινδία, Ρωσια,έμπαιναν σε μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, το ευρώ ενισχυόταν έναντι του δολαρίου και οι κύκνοι στον κόσμο ήταν όλοι λευκοί.

Στο σημείο αυτό, να παρατηρήσω πως από την παραπάνω ανάλυση της ιστορίας η μοναδική χώρα που δεν είχε θετικές προοπτικές ήταν η Αμερική καθώς πρώτη υπέστη το "σοκ" της έλλειψης "χρηματοπιστωτικής πίστης". Έτσι λοιπόν, οι "μεγάλοι" των χωρών έψαχναν έναν μηχανισμό, μια φόρμουλα, ένα εργαλείο, το οποίο θα βοηθούσε οι μεγάλοι να γίνουν μεγαλύτεροι και πιο σταθεροί, ενώ παράλληλα οι μικροί να μείνουν μικροί ή τουλάχιστον να μην μικρύνουν περισσότερο. Έψαχναν δηλαδή, έναν μαύρο κύκνο που θα έπαιζε τον ρόλο του "σοκ" που θα ταρακουνούσε τον κόσμο.

Μέσα από τις τεχνικές αναλύσεις, η ιστορία έδειξε πως ο "μαύρος κύκνος" βρέθηκε νωρίς, στις αρχές του 2009 κιόλας,ενώ έφερε και το όνομα Ελλάδα (ή νέα Ιρλανδία)! Η προσπάθεια που έγινε τότε να δημιουργηθεί κλίμα αβεβαιότητας στην χώρα και κατ' επέκταση στον υπόλοιπο κόσμο δεν πέτυχε, δημιούργησε όμως ένα ωραίο σκαλοπάτι για τα υπόλοιπα που ακολούθησαν την επόμενη χρονιά. Η μικρή Ελλάδα ξαφνικά, βρέθηκε στο προσκήνιο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και πάλι εντελώς ξαφνικά βρέθηκε στον στόχο όλων των οικονομικών αναλυτών, κερδοσκόπων και πολιτικών. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στο τι συνέβη και στο τι δεν συνέβη μέσα στο 2010, όμως οφείλω να κοιτάξω από την άλλη πλευρά το νόμισμα και να δω ποιοι βγήκαν περισσότερο κερδισμένοι από την παραπάνω "ανακάλυψη" της Ελλάδας.

Οι Η.Π.Α που βρέθηκαν σε μια θερινή νύχτα Αυγούστου 2008 στο στόχαστρο όλων, σήμερα μια κρύα νύχτα του Γενάρη του 2011 βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, παρόλο που το έλλειμμά τους παραμένει δυσθεώρητο. Το δολάριο την περασμένη χρονιά (2010) σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο έναντι του ευρώ και το χρηματιστήριο της N.Y. σημείωσε αξιοζήλευτη άνοδο. Η Κίνα συνεχίζει να αναπτύσσεται όμως, με μεγάλες επιφυλάξεις σχετικά με το αν πρόκειται για νέα φούσκα. Η Γερμανία βγαίνει ανεπηρέαστη και επωφελημένη από την πτώση του ευρώ καθώς ενισχύει τις εξαγώγές της, ενώ ο DAX έφτασε στις 7000 μονάδες το 2010. Η Ελλάδα όπως ήταν φυσικό βγήκε χρεωμένη, με σημαντική πτώση σε όλους τους οικονομικούς (και μη) δείκτες της, ενώ παράλληλα νέοι μαύροι κύκνοι εμφανίστηκαν στο προσκήνιο, οι οποίοι φέρουν τα ονόματα Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία.